Mes van vismigratierivier Afsluitdijk snijdt aan vele kanten

KORNWERDERZAND - De vismigratierivier op de Afsluitdijk draagt bij aan gezond water, het herstel van rijkdom aan soorten planten en dieren in het gebied en het biedt mogelijkheden voor recreatie. 

In 2022 start de aanleg van het project en drie jaar later zullen de eerste vissen door de vier kilometer lange, slingerende ‘rivier’, dwars door de dijk, zwemmen.

Daarmee wordt een belangrijke hindernis voor het verbeteren van de trekvissenstand weggenomen. Zij hebben volgens kenners de afwisseling van zout en zout water nodig om op te groeien en zich voort te planten. Nu moeten zij in de Waddenzee in de file staan voor de spuisluizen. Zij ruiken het zoete water, willen er uit alle macht naartoe, maar zijn meestal niet in staat de sterke stroming te trotseren.

Vissen volgen de geur van het zoete of zoute water. Sterke zwemmers als elft, zeeprik, bot, zeeforel en zalm kunnen zelfstandig naar de andere kant van de dijk. Zwakkere zwemmers als glasaal, spiering, driedoornige stekelbaars en jonge vissen laten zich door de stromingen meevoeren. Het water van de ‘rivier’ volgt de getijden van de Waddenzee, heeft verschillende stroomsnelheden en stelt de vissen in staat tijdens hun tocht geleidelijk te wennen aan de overgang.

De spuisluizen bij Kornwerderzand zijn de meest ideale plek, omdat hier grote hoeveelheden zoet water in de Waddenzee worden gespuid en de rivier hier aansluit op de diepe geulen in de bodem van Waddenzee en IJsselmeer, de ‘snelwegen’ voor vissen. Herstel van de vissenpopulaties is van belang voor de vele vogels voor wie vis de belangrijkste voedselbron vormt. Bovendien zal ook de beroeps- en sportvisserij er op termijn van profiteren.

Duurzaamheid is een belangrijk aspect bij de aanleg van de vismigratierivier. Grond en materiaal wordt zoveel mogelijk hergebruikt. Dat geldt bijvoorbeeld voor breuksteen, die is vrijgekomen bij de bouw van de nieuwe sluis te IJmuiden, zand uit de vaargeul bij Kornwerderzand en grond die vrijkwam bij de ombouw van de N31 bij Harlingen. Daarvan is het grootste deel toegepast in de natuurvoorziening, maar ligt ook deels als fundering onder de vismigratierivier. De grond is afgelopen zomer per schip verplaatst van de tijdelijke opslag in Harlingen naar Kornwerderzand. Om 400.000 kuub grond te vervoeren zouden 17.000 vrachtwagens moeten rijden. Per schip was het ongeveer 440 keer varen.

De Waddenvereniging en It Fryske Gea verzorgen excursies op de locatie waar de vismigratierivier komt. 

Door: Frans van Egmond/Makkum Nieuws