Reis naar Friesland in de hongerwinter

Algemeen
Afbeelding

SNEEK- Mevrouw Jannie Perdok, tegenwoordig Heerenveen, stuurde de redactie het volgende verhaal, wat wij op deze 4de mei plaatsen.

\n

Het volgende verhaal vertelde mijn (inmiddels overleden) oom Cor. Er zijn meerdere verhalen geschreven over de voedselevacuaties, de meesten gingen over het IJsselmeer. Maar het zou mooi zijn om nog meer te horen over de tocht via het Noordhollands Kanaal en de Waddenzee naar Kornwerderzand en een stukje van de vervolgreis van mijn ooms.

In Januari 1945 vertrokken 3 broers van mijn vader ( Gerrit16, Johan14 en Cor 12 jaar oud) vanaf het IJ in Amsterdam naar Friesland. Deze winter was er veel te weinig voedsel voor de inwoners van Amsterdam. Daarom werden veel kinderen overgebracht naar Friesland, waar de nood minder hoog was.

Veel van de tochten werden door de kerken georganiseerd en omdat het gebrek aan voedsel in het gezin met 12 kinderen heel groot was mochten mijn ooms ook mee. Bovendien was mijn oma hoogzwanger van haar 13e kind. Mijn ooms reisden samen met een buurvrouw en haar dochter uit Amsterdam, die naar de ouders van haar schoondochter in Siegerswoude gingen. Het doel van hun reis was dus al duidelijk.

De reis was al twee keer afgelast omdat de schepen in beslag genomen waren door de Duitsers. Nu zou het doorgaan, maar doordat het vroor dat het kraakte en er die winter veel sneeuw was, konden ze niet via de Oranjesluizen het IJsselmeer op. Het risico was te groot dat het schip zou vergaan. Daarom werd gekozen voor de route door het Noordhollands Kanaal. Ze zaten met heel veel kinderen in het ruim van een binnenvaartschip. Ze waren opgesteld in lange rijen, met de benen wijd en een ander kind direct voor en achter hen. De bagage stond op het dek.

Krakend en piepend, voeren ze door het ijs. Een griezelig geluid voor de kinderen op de lange en spannende reis die ca 48 uur duurde. Vanaf Den Helder ging het via de Waddenzee richting Afsluitdijk, waar ze binnen 5km van de dijk moesten blijven, zodat de Duitsers ze in de gaten konden houden. Zo bereikten ze Kornwerderzand. In de 50 huisjes die daar bewoond werden, moesten nu ook nog eens al die kinderen tijdelijk ondergebracht worden. Veel te veel natuurlijk.

Daarom moesten de broers doorlopen naar Wons met hun bagage op een kar die gemaakt was op het onderstel van een kinderwagen. Dat was ca 8 km verderop. Daar was de eerste opvang.  De volgende plaats waar ze verbleven was Sneek (18 km). Aangezien Cor onderweg ziek geworden was werd aan de berijder van een passerend koetsje gevraagd of hij meerijden mocht. Gelukkig mocht dat. In Sneek werden ze opgevangen door de broer van hun Amsterdamse dominee.

Daar vandaan ging de reis naar Siegerswoude. Daar werden zij ondergebracht bij bekenden van de familie van hun buren.  De contacten met de families in Siegerswoude zijn door latere huwelijken van 2 van de broers levenslang gebleven.