Súdwest-Fryslân druk met inrichting cultuurhistorisch centrum De Tiid
Algemeen
BOLSWARD - Archivarissen zijn druk bezig met het inrichten van het nieuwe cultuurhistorisch centrum De Tiid.
In april 2019 werd bekend dat de archieven van de voormalige gemeenten die nu Súdwest-Fryslân vormen, drie musea en een bibliotheek een plek krijgen in het oude stadhuis van Bolsward. De opening van De Tiid is later dit jaar, maar de bibliotheek en het gemeentearchief moeten al op 1 en 15 maart open.
Gemeentearchivaris Jack de Vries laat weten dat het centrum steeds meer vorm begint te krijgen. ‘IJs, weder en corona dienende’ zou er dus in maart al een deel open kunnen. ‘We zijn vorige week woensdag begonnen. Het is de bedoeling dat op 8 maart het grootste gedeelte hier staat. Alleen een gedeelte archieven dat in IJlst staat blijft daar voorlopig, omdat dit opgeslagen ligt in het gebouw dat nu als testlocatie voor de GGD gebruikt wordt.’
Nijefurd nu aan de beurt
Het inrichten van het archief is een flinke klus, want het gaat om zes voormalige gemeenten: Bolsward, Nijefurd, Sneek, Wonseradeel, Wymbritseradiel en Littenseradiel. Volgens De Vries zijn Nijefurd en de voorgangers van deze gemeente op dit moment aan de beurt.
In totaal gaat het om zo’n zeven kilometer archiefmateriaal. ‘We hebben in totaal drie depots met een stellingruimte voor bijna tien kilometer. We hopen dat corona snel over is. Na de zomer zal hopelijk echt het meeste materiaal over zijn en dan zal ook de echte opening volgen.’
‘Laatste rustplaats’
Het is veel materiaal, maar dat komt ook omdat het een fusiegemeente betreft. De Vries: ‘Súdwest-Fryslân is in 2011 ontstaan uit een fusie van een aantal gemeentehuizen. Dat betekende ook dat gemeentehuizen dicht moesten waar archieven lagen. In Sneek was er geen ruimte voor alles. Daarom is het op verschillende plaatsen in en buiten Fryslân opgeslagen: Sneek, Dokkum, IJlst en Kampen. Na aan lange rondreis is het de bedoeling dat het hier nu een laatste rustplaats krijgt.’
Volgens archivaris De Vries wordt er bij de verhuizing goed op het oude erfgoed gepast. ‘Maar in het verleden is er wel veel verloren gegaan. Zo gaat het verhaal dat een flink deel van het archief van Stavoren is verdwenen. De burgemeester gaf lang geleden opdracht papieren van zolder te halen, hij las het door en wat niet meer nodig was dat liet hij vanaf de dijk in de zilte golven van de Zuiderzee verdwijnen. Dat is niet meer teruggekomen.’
Volgens De Vries ligt er in het archief een schat aan gegevens. ‘Er is veel informatie bekend over de geschiedenis van Súdwest-Fryslân, mar ook nog veel meer niet. Het is een soort ijsberg. Onze taak is om het onder de aandacht te brengen.’ Er zijn veel mensen bezig om hun familie uit te zoeken met geboorte-, huwelijks- en overlijdensakten. ‘Maar je kunt ook een stap verder gaan,’ zegt De Vries. ‘Wij hebben hier bijvoorbeeld registers liggen zoals de Weesboeken.’
Topje van de ijsberg
Er komst steeds meer archiefmateriaal online te staan, maar dat is ook nog maar het topje van de ijsberg. ‘Mijn ambitie is om nog veel meer te digitaliseren, maar dat is een kwestie van de lange adem en een kwestie van keuzes maken. Want het hele archief digitaliseren is eigenlijk onmogelijk.’
Wat fysiek overbleef, komt dus nu in Bolsward terecht. In De Tiid komt ook een publieksruimte, met een studieruimte en auditorium. Tevens krijgen het Titus Brandsma Museum, It Gysbert Japicxhûs en De Oudheidskamer er een plek.
