Sikma in Bolsward: Al 100 jaar een uniek familiebedrijf

grootbolsward-ijsselmeerkust
Afbeelding

Familiebedrijf Sikma (“Let even op de mooi handgestileerde letter S, die moet altijd blijven bestaan!”) in Bolsward is een begrip in de Hanzestad. Al 100 jaar. Immers de oprichter van het bedrijf, Auke Sikma opende in 1922 voor het eerst een winkel aan het Grootzand in Bolsward. Nu een eeuw later wordt de zaak al door de vierde generatie gerund.

GrootBolsward-IJsselmeerkust gaat voor dit coverartikel op bezoek bij die vierde generatie: Kor (“Kornelis en Kor met een k”) Sikma (49) en zijn vrouw Tineke (“Trijntje Boukje”) Sikma-Lemstra (52). We worden gastvrij ontvangen in het huidige pand aan de Jongemastraat nummer 5, een unieke locatie, want dat is tegenover ‘het mooiste stadhuis van Nederland’. Welkom in Sikma’s Warenhuis waar een riante keuze is in speelgoed, kookwaren en huishoudelijke- en industriële naaimachines en niet te vergeten reparatie van vele merken.

Altijd de tijd volgen

“Hoe krijgen jullie het voor elkaar om honderd jaar een familiebedrijf te runnen?”, is de eerste vraag die we Kor stellen. Z’n antwoord is kort en bondig: “Door zelfstandig te wezen, na te denken en hard te werken.” Dat is duidelijk. Tineke vult meteen aan: “En de winkel in deze tijd plaatsten!” Kor knikt instemmend en weet meteen wat z’n vrouw hiermee wil zeggen.

Kor: “Onze voorgangers hebben de tijd altijd gevolgd en hebben steeds de blik vooruit gehad. Toen de naaimachines waren uitgevonden heeft mijn overgrootvader daarop ingespeeld. Mijn pake zat in de oorlogstijd, maar er moest wel servies komen en meteen na de oorlog was er behoefte aan kinderwagens. Toen kwam het gas en gingen ze verder met lampenkappen, kortom de maatschappelijke ontwikkelingen volgen en daarbij op de lokale markt letten. Wij verkopen bijvoorbeeld alleen de Siku groene agrarisch gerelateerde producten. Blauw is de brandweer en de politieauto, die verkopen we niet, die kun je wel bij Blokker en Marskramer krijgen. Wij moeten de John Deere , de Fendt en af en toe de New Holland hebben, want dat rijdt hier rond. Omdat wij zelfstandig zijn kunnen wij daar altijd op schakelen. Het assortiment wordt in het buitenland, veelal Duitsland, en op beurzen gekocht.”

De kracht van de Sikma’s

Naast de verkoop van de al genoemde artikelen was Sikma ook hoofdleverancier van ESSO flessengas in Friesland. Door de opkomst van het aardgas is hiervan eind jaren negentig afscheid van genomen. Verder hadden de Sikma’s er nog galanteriezaken bij in de omliggende dorpen Pingjum en Nijland en op Ballum. Op Ameland hadden ze nog een kruidenierszaak. Inderdaad, harde werkers.

Tineke, dochter van een buschauffeur, weet ook wel dat dát de kracht van de Sikma’s is: “Het zijn harde werkers die niet snel opgeven en nooit stil zitten. Dat kunnen ze niet. Altijd onrustig en zeker als ze handel zien. Dan willen ze geen dag wachten. Ondertussen blijven ze wel lachen en hebben humor hoog in het vaandel staan.”

Midden in de Bolswarder gemeenschap

Na de opleiding retailmanagement in Leeuwarden ging Kor aan de slag bij Praxis Koninklijke Bijenkorf Beheer (KBB) als interimmanager. Kor en Tineke woonden toen zeven jaar buiten Bolsward, in Hoogeveen en Meppel. Daar kreeg het stel hun twee kinderen, Auke (in 2000) en Martine (2002). Tineke werkte toen in de bouwmaterialen bij Erven Feenstra, eerst in Sneek en later in Steenwijk, omdat die plaats dichter bij Hoogeveen en Meppel lag. Ze werkte er 23 jaar. In 2004 namen Kor en Tineke de zaak van hun ouders over en gingen boven de zaak wonen.

Het familiebedrijf is in de loop van de jaren verschillende keren verhuisd. Zo was er de Grote Dijlakker 34, de Dijkstraat 41 en nu de huidige locatie aan de Jongemastraat 5. “We zitten hier inderdaad op een prachtige plek, mooi tegenover het verbouwde stadhuis De Tiid. Alle feesten, zoal het Heamiel, komen hier langs.’ De Sikma’s zitten letterlijk midden in de Bolswarder gemeenschap, waarbij het echtpaar ook maatschappelijk betrokken is. “We hebben heel lang bij de fanfare CMV Oranje gespeeld waar we elkaar hebben leren kennen. Ondertussen spelen we nu bij EMM Oudega en Eensgezindheid Tjerkwerd.”

Vrijheid

Dat de Sikma’s ook een eigen vaste klantenkring hebben opgebouwd is wel een ding wat zeker is. “De mensen kennen ons, weten dat we betrouwbaar zijn. En we zijn blijkbaar trouw. We verkochten bij de oprichting in 1922 al als eersten Singer naaimachines en we doen dat nog steeds. De combinatie met de verkoop van speelgoed en kookwaren is best wel uniek. De klanten weten ons goed te vinden binnen Bolsward maar ook in de verre omtrek. Ook juist de toeristen vinden onze zaak uniek omdat zij dat niet meer gewend zijn in de grotere steden.”

De gedrevenheid, het vrije zit in het DNA van dit ondernemersechtpaar. Kor geeft aan dat hij nooit de druk van zijn vader heeft gevoeld om de zaak over te nemen. “Toen wij de zaak overnamen waren Kor z’n ouders blij verrast, want Kor had een hele goede baan bij de Praxis maar toch hebben we de stap genomen”, zegt Tineke. Dat zowel Kor als Tineke passie voor het familiebedrijf hebben, is duidelijk. Maar er is meer. “De vrijheid van het ondernemerschap koesteren wij. Zo hebben wij de vrijheid om een briefje op de deur te plakken met de tekst ‘wij zijn vandaag gesloten omdat we er even geen zin in hebben’. Het kan. Maar dat zal nooit en dan ook nooit gebeuren. Echter, die vrijheid is er wel. We hebben zelf alles onder controle en kunnen zelf bijvoorbeeld onze inkopen en assortiment bepalen.’

Waterpistooltje

Beiden hebben er nooit een seconde spijt van gehad dat ze het bedrijf overnamen en nu alweer zo lang runnen. Kor komt met een mooi voorbeeld waarom hij er zoveel plezier aan beleeft. Hij vertelt over een waterpistooltje. “Ik verkoop geen waterpistooltjes van 99 cent. Ik wil die van € 1,99 voor het kind, dat bij de kassa komt met een verwarmde twee euromunt in z’n knuistje. Hij hoopt er de hele zomer mee te kunnen spelen en dat vind ik veel belangrijker dan twee pistooltjes van 99 eurocent die binnen een dag kapot zijn. Dat noem ik kwaliteit en service. Wij kunnen grote en kleine mensen iets aanbieden wat een ander niet heeft, en hebben we het niet in de winkel dan denken we mee om het wel te krijgen. Wij zoeken de persoonlijke binding met de klant.”

Trommelkoekvorm

Tineke vertelt er nog een mooie anekdote tussendoor over Sikma en het World Wide Web. “Ik had een recept bij een ouderwets trommelkoekvorm op Facebook geplaatst. Reageerde een vrouw uit Amerika met het verzoek de trommelkoekvorm plus het recept op te sturen. Ze wilde alles er wel voor doen, creditcardgegevens, cheques sturen en weet ik veel. Het werd behoorlijk duur dat wij die er naartoe zouden sturen, maar we hebben het voor de klant netjes opgelost.”

Sociale rol

Kor en Tineke vertellen beutelings: “Onze winkel heeft ook een hele sociale rol. ‘We hebben soms mooie gesprekken aan de toonbank, dat maakt geen dag gelijk. Mensen vertellen soms graag hun verhaal.’ ‘Echt we hebben een maatschappelijk rol. Dat hebben we onze koning ook verteld toen hij hier laatst op bezoek was tijdens de opening van De Tiid. We hebben hem trouwens ook uitgenodigd om met ons het eeuwfeest van de zaak te vieren.’ ‘Die sociale functie is onze krachten en zal er voor zorgen dat wij blijven bestaan.”

Tot slot de vraag: ‘Hoe is het om als echtpaar samen de winkel te runnen?’ Het is Tineke, die het eerst reageert: “Met Kor ‘never a dull moment’. Er is altijd wel iets, maar iedereen doet z’n eigen ding. Ik doe bijvoorbeeld de administratie. En ik help de Friestalige klanten, omdat ik die taal goed beheers. Nee, het gaat prima zo.”  Kor lacht breeduit als zijn vrouw zo eerlijk is om dit te vertellen. “Nou, het geldt ook voor mij hoor! Ik ben getrouwd met mijn vrouw en daarna met de winkel. Die volgorde. In onze vrije tijd, ’s avonds na zes uur en zaterdags na vijf, uur draaien we de sleutel om en dan hebben we gewoon vrij.” “We koesteren de zondagsrust en hebben de winkel dan ook altijd op slot. We zijn de wereld te rijk met ons sloepje in Oudega en daar gaan we graag op de fiets naar toe met een picknickmandje.” Kor en Tineke worden dan al van veraf herkend in Oudega.

Vijfde generatie?

En dan echt de allerlaatste vraag: ‘Komt er ook een vijfde generatie in de winkel?’ “Dat weten we nu nog niet’, is het antwoord. ‘De toekomst zal het leren! We laten onze kinderen vrij in hun keuze.”

Tekst: Henk van der Veer

Fotografie: Jelly Mellema & Martine Ketelaar