Monumentenicoon Yde Schakel (91) overleden

De in Tjerkwerd geboren Yde Schakel werd in de zeventiger jaren bekend als aannemer van grotere restauratieprojecten. Hij had daarin omvangrijke expertise opgebouwd, want boerenzoon Yde was weliswaar voorbestemd om het bedrijf van zijn vader over te nemen, maar koos al vroeg voor de aannemerij. Na een korte periode als knecht nam Schakel in 1955 het aannemersbedrijf van baas Dijkstra over, na ‘diepgaand overleg’ met zijn vrouw bij een kopje thee aan de keukentafel.

De timmerwinkel met een paar man personeel groeide door de vele opdrachten voor boerderijen uit tot een bedrijf met 200 werknemers. Opdrachtgevers roemden Schakel om zijn vakmanschap en oog voor schoonheid, maar moesten ook omgaan met zijn eigenzinnigheid en zakelijk talent. Hij vestigde onder meer naam als restaurateur van de kerken in Wons en Exmorra. Tussentijds controleerde hij Friese monumenten en werd grondlegger van de Monumentenwacht, die later in een stichting werd ondergebracht.

Yde Schakel hield van erfgoed. Hij ontwikkelde routes langs gebouwen die het waard waren niet in de vergetelheid te belanden, steeds met de koprompboerderij De Izeren Ko in Allingawier als uitvalsbasis. Hij bouwde in het dorp een oude boerderij uit tot zijn eigen kasteeltje Allingastate, volgens kritische deskundigen een verzameling van verschillende bouwstijlen dat het pand de bijnaam Kitschma State bezorgde. En hij redde tientallen Friese skûtsjes van sloop en ombouw. Eind zeventiger jaren verkocht Yde Schakel zijn bedrijf aan de toenmalige HBG, nu een onderdeel van de BAM Groep.

Zijn gevecht voor het behoud van het oude resulteerde in de Aldfaers Erfroute, zijn droom. De oorsprong van de route ligt in 1957, toen Schakel een pand in buurdorp Exmorra kocht om daar materialen en materieel voor zijn bouw- en restauratiebedrijf op te slaan. Het verhaal gaat dat hij daar in een muur een opstel van een kind vond, waaruit bleek dat in het pand vroeger een schooltje was gevestigd. Yde Schakel herstelde het schooltje en een grutterswinkel in ere.

In 1968 werd de Aldfaers Erfroute verder invulling gegeven door de aankoop van een oude kop/rompboerderij, die anno 1700 nog op koeienhuiden was gebouwd. Na een restauratie werd dit De Izeren Ko. Na menig andere aankopen, waaronder een timmermanswerkplaats in Ferwoude, en veel restauratiewerk was de route min of meer compleet. Het beheer werd ondergebracht in de Stichting Aldfaers Erf, opgericht op 15 mei 1977. Een interessante beschrijving is te lezen in het boek ‘Hoge Vlucht – tot achter de horizon’, dat hij samen met Klaas Jansma schreef.

Bron: www.makkumnieuws.nl Auteur: Frans van Egmond Beeld: Makkumnieuws.nl