Jeugdtheater Frets laat je toneel beleven

De mannen van jeugdtheater Frets komen net het podium af na de première van ‘Gozert, de voorstelling' in het Posthuis Theater in Heerenveen. Ze zijn vol enthousiasme en heel blij. Best spannend, want Pieter Koolwijk, de schrijver van het boek, was erbij. “Gelukkig was hij superenthousiast en dat is een pak van ons hart”, verklaren de mannen. Ook werd de Friese vertaling van het boek gepresenteerd. We spreken met hen over het ontstaan van Frets, over ’Gozert de voorstelling’, en hun eigen rol en favoriete scène.

Jeugdtheater Frets ontstaat in 2011, wanneer de neven Freerk en Johannes Hospes samen met Patrick de Vries in het laatste jaar van de pabo de opdracht krijgen om met de Afûk een Fries toneelstuk voor kinderen te maken. De naam Frets - de staafjes in een gitaar- verwijst naar hun gezamenlijke liefde voor de muziek. In tien jaar tijd is Frets uitgegroeid tot een serieuze muzikale toneelgroep, met het idee: kinderen laten ontdekken, hun fantasie te prikkelen, te laten filosoferen en volwaardig te laten zijn, door muziektheater te laten beleven.

In de afgelopen tien jaar hebben ze meerdere voorstellingen ontwikkeld, die zij voornamelijk op basisscholen laten zien. Dit doen ze in het Nederlands en in het Fries. Door op basisscholen voorstellingen te geven laat je de kinderen in hun vertrouwde omgeving, waardoor ze een voorstelling volledig kunnen beleven en ervaren. Een kenmerk van een Frets-voorstelling is de interactieve benadering: kinderen worden aangemoedigd actief mee te denken, te voelen en te participeren, in plaats van passief toe te kijken. Alle drie hebben ze jaren als leraar in het basisonderwijs gewerkt, maar doen nu alle drie wat anders, hierin volgen ze hun hart.

Patrick de Vries

Patrick de Vries (1987) woont in Sloten samen met Nynke en hun twee zonen. Vorig jaar werkte hij precies tien jaar in het onderwijs. Patrick sierde in 2023 de januaricover van het maandblad GrootdeFryskeMarren. Naar aanleiding van dat coverartikel werd hij benaderd en geattendeerd op het Muzisch Centrum in Emmeloord, waar hij nu muziek en dramalessen geeft; een perfecte match met zijn passie voor lesgeven en muziek. Bij Frets bedenken ze veel samen en houden ze er vooral van om te creëren. Maar ieder heeft in de loop der jaren ook zijn eigen informele taak ontwikkeld. De taak van Patrick is techniek, vooral licht en geluid. “Daarnaast ben ik degene die graag een nachtje ergens over slaapt en vanuit die kritische blik ons werk bekijkt”, zegt hij. In de voorstelling ‘Gozert’ speelt hij de rol van Ties. Zijn favoriete scène om te spelen is de ontsnapping van Ties en Gozert waarbij als in een soort ‘prison break’ lakens aan elkaar vastgeknoopt zijn en ze door het publiek rennen om te ontsnappen.

Johannes Hospes

Johannes Hospes (1991) speelt Gozert. “Een rol die mij op het lijf geschreven is”, verklaart Johannes. Hij bouwt een band op met het publiek, waardoor ook zij, net als Ties, van hem gaan houden. Volgens Patrick zorgt Johannes ervoor dat ze als toneelgroep uit hun comfortzone gaan. "Dit doet Johannes bijvoorbeeld door het altijd nét even anders te doen dan wat er tijdens de repetities is afgesproken, maar daardoor blijf je scherp en meer in het moment."

“De omschrijving die Patrick geeft klopt wel aardig”, geeft Johannes toe. “Binnen deze groep is dat inderdaad mijn rol; heel anders dan in mijn werk als jongerenwerker in Súdwest-Fryslân; daar ben ik eerder verbindend en zachtaardig. Wij proberen actief jongeren op te sporen die niet helemaal lekker gaan. We proberen zo preventief te werk te gaan.” Johannes woont in Heeg met Femke en hun drie dochters. Zijn informele taak binnen Frets is de administratie doen. "Helaas is dat in de loop der jaren zo gelopen; daar ben ik mooi ingetrapt”, vertelt hij lachend.

Freerk Hospes

Freerk Hospes (1991), de neef van Johanes, woont in Nijemirdum samen met Tryntsje en hun drie kinderen. Samen met haar vormt hij het muzikale duo 'Mister & Mrs'. Freerk leeft zijn droom en hoopt dit nog jaren te mogen doen. In de voorstelling 'Gozert' speelt hij meerdere rollen. “Het is veel verkleden en soms zo snel mogelijk, dat is best een uitdaging!” Hij speelt onder anderen de slechterik meneer Brakelenhof en vindt zijn eerste scène helemaal geweldig. Daarnaast verzorgt hij de muziek en brengt dit samen met Ella de Jong. De muziek is door hen zelf geschreven en gecomponeerd, zowel Fries- als Nederlandstalig. Zijn rol binnen Frets: "Het praktisch nadenken: hoe gaan we het fiksen? En daarin ook grenzen stellen bij de ideeën van de anderen."

Friestalig

De voorstelling 'Gozert’ is gemaakt naar het gelijknamige boek van Pieter Koolwijk uit 2020. In 2021 kreeg Koolwijk voor dit boek de Gouden Griffel, de prijs voor het beste kinderboek. Het verhaal gaat erover dat je omarmt, dat je anders bent dan de rest en dat je je niet altijd hoeft aan te passen. Je mag trots zijn op wie je bent. 

De voorstelling wordt deels in het Fries en deels in het Nederlands gespeeld. Patrick: “In de voorstelling is Ties Friestalig en Gozert spreekt Nederlands. We zorgen ervoor dat er altijd wel ergens iemand in de scène Nederlands spreekt, zodat die vanuit zijn rol voor Nederlandstalige kinderen een brug kan slaan naar het begrijpen van het Fries.”  

‘Gozert’ is een muzikale fantasierijke voorstelling vol humor en belicht een belangrijk maatschappelijk onderwerp: acceptatie. Naast de drie mannen van jeugdtheater Frets spelen ook Ella de Jong en Elina de Vries mee aan dit stuk.