“‘Verbinding’ is het centrale thema in mijn leven”

Auck Couperus uit Bolsward is op haar 65e nog altijd druk bezig. Haar hele leven organiseert ze al talloze projecten en initiatieven, waarbij mensen elkaar kunnen ontmoeten. Ze geniet volop van haar werk in de mediatheek van RSG Magister Alvinus, verheugt zich op haar eerste kleinkind en zet ondertussen ook nog een bewustzijnsfestival in de steigers. 

Tekst: Amanda de Vries
Foto's: Jelly Mellema Fotografie

Auck Couperus woont “in het leukste straatje van Bolsward”, zoals zij zelf zegt. Het pand aan het Kleinzand stamt uit begin 1900 en is geregeld een zoete inval. Auck schenkt biologische koffie en vraagt of we daar een brownie met zoete aardappel bij lusten. “Zelf gebakken, zonder geraffineerde suikers. Ik ben dol op bakken en gezond eten; dat heb ik van mijn moeder geleerd”, licht ze de lekkernij toe. We laten het ons allemaal goed smaken, terwijl Auck – al hakend - haar levensverhaal vertelt. Een verhaal dat begint in 1958.

Groot verlies

“Ik ben geboren onder de rook van Exmorra, in een boerengezin met zes kinderen als een na jongste. Het was prachtig om in en rond de boerderij te spelen en lekker in het hooi te liggen. Ik was een verlegen en dromerig kind dat bijvoorbeeld tijden naar de kippen kon kijken, dat soort dingen. Op mijn twaalfde verongelukte mijn vader achter de boerderij. Dat was natuurlijk zeer bepalend voor ons gezin, met name voor mijn moeder. Zij bleef achter met ons; mijn jongste zusje was nog maar acht jaar. Dit grote verlies is bepalend geweest voor een groot deel van mijn leven. Mijn oudste broer had de Hogere Landbouwschool gedaan en heeft nog een jaar de boerderij gerund, maar deze was te klein om twee gezinnen van te onderhouden. Na dat jaar kwam er een ‘boelguod’ (een publieke verkoping - red.), Het land en het vee werden verkocht. Wel konden we nog tot mijn achttiende jaar in de boerderij blijven wonen. Daarna verhuisde mijn moeder met mij en mijn jongste zus Corrie naar Bolsward.”

Mark Foggo & The Secret Meeting

Auck wist dat ze graag ‘iets met mensen’ wilde doen en daarom vertrok ze naar Zwolle om cultureel werk te gaan studeren. “Want ‘verbinding’ is het centrale thema in mijn leven”, zegt ze. Lachend: “Het was wel een ommekeer om van een 'gehucht' als Exmorra als de stad te verhuizen. Maar al bij de introductie kwam ik mijn beste vrienden Cissy Sapulette en Jos Verhoeckx tegen, waarmee ik nog altijd bevriend ben. Voor mijn studie liep ik onder andere stage op een woonwagenkamp – heel leerzaam – en in ‘Vannu’, het jongerencentrum in Bolsward. Daar zag ik een lange, jonge man binnenlopen die ik heel leuk vond. Het bleek Tsjalling van der Werf te zijn, mijn toekomstige man. ‘Vannu’ werd tijdens mijn stage in brand gestoken, daarom maakte ik mijn stage af in Heerenveen, in jongerencentrum ‘Het Pakhuis’. Ik vond het een heel leerzame plek, waar grote muzikanten zoals Mark Foggo & The Secret Meeting optraden. 's Zondags was er jazz en ik kwam erachter dat ik dat geweldig vond!”

Schot in de roos

Na haar studie cultureel werk lagen de banen niet voor het oprapen voor Auck, maar ze kwam in de bibliotheek in Bolsward te werken en dat was een schot in de roos. “Ik werd zó blij tussen de boeken”, zegt ze enthousiast. “En hier liep mijn vriendin Ineke Schilstra stage. Toen haar baan bij de RSG in Sneek als mediathecaris vrij kwam, solliciteerde ik. Je moest wel van pubers houden voor deze baan, en dat deed ik. Ik ben dol op pubers; ik kijk naar ze en dan ben ik weer even terug in mijn eigen puberteit. Nog steeds werk ik met veel plezier in de mediatheek. De verbinding zoeken met leerlingen en collega’s, dat is echt mijn ding. We zijn destijds klein begonnen en maar liefst vijf keer verhuisd binnen de school, maar nu hebben we een hele mooie grote ruimte in het hart van de school. Boeken, werkplekken, laptops, alles is er voor de leerlingen. We hebben studiecabines en kleine werkplekken gecreëerd, waar ze rustig kunnen studeren. In 2017 werd onze mediatheek zelfs uitgeroepen tot ‘Beste mediatheek van Nederland’!"

Annejet van der Zijl

"We doen veel aan leesbevordering en zorgen ervoor dat leerlingen minstens twee schrijvers in het echt zien. Het is ons gelukt om Annejet van der Zijl te strikken voor een lezing op 20 maart in de Boekenweek. Dan gaan we met alle havo- en vwo-4 leerlingen naar Theater Sneek.

Daarnaast maken we leerlingen mediawijs en helpen we ze bij het aanleren van onderzoeksvaardigheden. Bij het geven van goed onderwijs is het ook belangrijk dat ze de buitenwereld in en rond de school ontmoeten. Dit doen we door schrijvers en voorstellingen op school te organiseren. Maar ook met regelmatig door culturele excursies buiten de school.”

Kinderwens

In 1978 ging Auck Couperus met haar grote liefde Tsjalling van der Werf samenwonen. Samen met Tsjalling heeft ze het bedrijf Stage-Master Licht- en geluidstechniek aan het Kleinzand in Bolsward. “Dit bedrijf heeft ons veel gebracht", zegt Auck. "Mijn kinderwens heb ik lang uitgesteld, ik dacht dat ik onmisbaar was in het bedrijf. Maar er kwam een moment dat ik heel sterk voelde: ik wil ze wél graag krijgen! En het was ons gegund: we kregen een prachtige dochter en zoon, Emma en Leon. Ik nam de kinderen vaak mee als ik voor Tsjalling werkte. In een draagzak, met een mutsje met schuimplastik over de oren op lagen ze dan in een campingbedje achter het podium. Maar dat voelde steeds minder goed; ik was niet vervangbaar als moeder vond ik, en daarom zijn we mensen gaan inhuren voor Stage-Master." 

Productie van voorstellingen

"Door het bedrijf heb ik heel veel mensen leren kennen. Zoals Kees Botman en Pieter Stellingwerf van productiebureau BUOG, componist en dirigent Hoite Pruiksma, de mensen van coverband Deadline. Te veel om hier allemaal te noemen, maar ik ben heel dankbaar dat ik zoveel inspirerende mensen op mijn pad ben tegengekomen en met hen de verbinding heb gezocht. Voor Pieter Stellingwerf mocht ik de productie doen voor de voorstelling 'ZoutWest' in 2018, 11 locaties in Sudwest-Fryslân, verbonden door water. Ook voor Hoite Pruiksma mag ik de productie doen van zijn prachtige voorstellingen.”

Tranen in de ogen

Toen de kinderen Emma en Leon wat ouder waren, ging Auck met een stel vriendinnen regelmatig naar Oerol op Terschelling. En wat ze daar zag... "Prachtige voorstellingen, maar ook veel straattheater; in een woord geweldig”, zegt ze. “‘Dat moeten we ook in Bolsward hebben’, was het eerste dat ik dacht. Toen bleek dat ‘Bolstjurrich’ al jaren tijdens de zaterdag van Heamiel straattheater organiseerde in het centrum van Bolsward. Ik heb zeven jaar in het bestuur gezeten. Een leuke club van enthousiaste mensen, waaronder de creatieve Nynke Lootsma. We kwamen in contact met Doet Boermans, voorzitter van de Bolswarder Watersportvereniging, waarmee we later gingen samenwerken. 

Samen met haar en een geweldige club mensen hebben we ‘Tsjillen in de sloep’ opgericht. Tijdens de vrijdagavond van het pinksterweekend, het weekend dat ook de Fietselfstedentocht in Bolsward plaatsvindt, organiseerden we een sloepenvaartocht door het centrum. Toen ik de eerste keer al die versierde bootjes op het Kruiswater zag aankomen, stond ik met tranen in de ogen langs de kant te kijken. Dit was het! Zo had ik het me voorgesteld.”

Omkijken naar een ander

Een ander creatief idee was het opzetten van een buurtvereniging voor het Groot- en Kleinzand in Bolsward. “Tsjalling en ik kwamen hier in 1994 wonen; we woonden eerst in plan Zuid in Bolsward, een gezellige volksbuurt waar je iedereen kende. Samen met een paar andere vrouwen, waaronder Corrie Brinksma, de ‘burgemeester’ van de straat, maakten we een boekje. Hierin stelden buurtbewoners zich voor aan de hand van een foto van hun huis en hun favoriete recept. En nog altijd gaan we met een bosje bloemen naar nieuwe bewoners, organiseren we een rommel- en kerstmarkt voor de buurt en doen we mee met het versieren van de straat tijdens ‘Tsjillen in de sloep’. Met de buurtvereniging zoeken we verbinding met de bewoners van de buurt. Ik zie het als een stukje zorg, het omkijken naar een ander.”

Project stadsstrand

Ging dan álles goed waar Auck Couperus zich met hart en ziel voor inzette? “Welnee”, zegt ze op relativerende toon. “Ik had een mooi stadsstrand in gedachten voor Bolsward. Tijdens Oerol pitchte ik dit idee en ik kreeg duizend euro om het te realiseren. De locatie was goed: bij het Hoog Bolwerk naast de stadscamping. Ik kreeg hulp van alle kanten, maar de gemeente lag uiteindelijk dwars. We verplaatsten het stadsstrand naar een plekje buiten de stad. Toen bleek de buis onder de A7 niet door te stromen. En in stilstaand water kun je mensen niet laten zwemmen. Dus helaas, dit project is mislukt.”

Mooie diamant

Naast creatief bezig zijn, zoals een boekje schrijven voor een toekomstige kleinkind, lekker kokkerellen en tussendoor haken van een dekentje (ze haakt ook door tijdens ons interview), is Auck alweer met een nieuw project bezig. Samen met haar goede vriendin Adriana Jasper van Appolanja Crystals en een aantal andere vrouwen werkt ze aan het bewustzijnsfestival ‘Better together’. “Zó leuk om hierover te brainstormen”, zegt ze met twinkelende ogen. “Op zaterdag 20 juli organiseren we dit festival in het Julianapark in Bolsward. We willen allerlei stands en plekjes creëren waar mensen aan yoga of meditatie kunnen doen of in Wim Hof-ijsbaden kunnen liggen. Er komen foodtrucks met gezonde voeding; er is bewuste voeding te koop en zelfs een zintuigenplein." 

De tijd is er rijp voor, óók in Bolsward, meent Auck. "We putten onze aarde uit. We moeten echt zorgvuldiger met haar omgaan, voor onze kinderen en kleinkinderen. Daarom is er ook een speciaal kinderplein op het festival. Iedereen is zeer welkom. We gaan van 20 juli een fantastische dag maken, waarop de verbinding met onszelf, de aarde en elkaar centraal staat. Want een mens kan zichzelf pas zien, als hij in verbinding is met de ander. Elk mens reflecteert een stukje van wie jij bent. Zo kun je de mooie diamant worden, die je uiteindelijk bent.”