Nieuwe dierenpraktijk in Makkum

Eind jaren tachtig vestigde de in Zevenhuizen (Groningen) geboren en getogen boerenzoon Jaap Harkema zich als zelfstandige met eendierenartspraktijk in Bolsward. In de ruim dertig jaar sinds de start heeft hij zijn wereld zien veranderen. Vormden bij de start de grote ( boerderij-) dieren zo’n negentig procent van zijn ‘patiënten’ en de kleine huisdieren circa tien procent, anno 2020 is dat ongeveer fifty/fifty. Zijn conclusie: het huisdier is meer en meer een gezinslid geworden.

Voor Jaap Harkema (59) was de keus voor diergeneeskundige geen moeilijke. “Ik ben opgegroeid op de boerderij en de link met de studie is dan snel gelegd. Ik ben in 1988 in  Utrecht afgestudeerd en na een korte periode assistentschap kwam ik via een verzekeringsintermediair in Bolsward terecht. Zoals gemeld was het een bestaande gemengde praktijk zoals vrijwel elke kliniek destijds.

Meneer Jaap

‘In die tijd werd ik nog als ‘meneer” aangesproken, ha ha! Nu is het Jaap en dat vind ik wel zo prettig. Maar er is veel meer veranderd. De rol van een huisdier is substantieel anders dan pakweg de jaren tachtig. Hoe dat komt? Ik denk dat het deels te maken heeft met de welvaartsstijging. De mensen hebben tegenwoordig gemiddeld een hoger besteedbaar inkomen en zijn bereid dat aan te wenden voor de gezondheid van hun huisdier. Al zijn er grenzen natuurlijk. In principe kun je met een huisdier kiezen voor dezelfde behandelingstechnieken dan in de humane gezondheidszorg.”

Eerlijk en direct

‘We hebben hier bijvoorbeeld röntgen en echografie en kunnen bloedonderzoeken uitvoeren. CT-scans laten we door specialistische centra maken. Ook bieden we bijvoorbeeld oncologische behandelingen aan zoals bestralingen of chemokuren. Er zijn mensen die daar bewust voor kiezen. Als dierenarts heb ik daar geen waardeoordeel over. Ik vertel te allen tijde aan de mensen hoe mijn diagnose tot stand komt en hoe de prognose is met alle voors en tegens. Ik doe dat eerlijk en direct, zonder valse hoop te wekken of zaken erger voor te stellen dan ze zijn. De uiteindelijke beslissing wat te doen is vanuit mijn vakgebied altijd de kwaliteit van leven van het dier, maar ik heb er alle begrip voor dat er altijd een financiële component aan een behandeling kleeft. Ik kan wel stellen dat we een reële tariefstelling voeren. Niet voor niets hebben we hier mensen die afgeknapt zijn op de hoge kosten bij sommige collegae.”

Sinds 7 maart heeft Dierenartsenkliniek Bolsward een nevenvestiging in Makkum. Jaap Harkema: “Aan de Bleekstraat 44 hebben we die samen met onze collegae uit Workum en Koudum, dierenkliniek ‘Van Waard tot Klif’, in het leven geroepen. We hebben weliswaar geen echt marktonderzoek gehouden, maar we wisten vanuit veel reacties dat er ruimte was om na het sluiten van de dierenpraktijk daar een nieuw steunpunt te openen. De vorige kliniek was een nevenvestiging van de praktijk uit in Witmarsum. De open dag bevestigde dat beeld want er was veel bezoek. We hebben al wat langer contact met ‘Van Waard tot Klif’ om meer samen te doen. Het uiteindelijke doel is om over twee, drie jaar één bedrijf te vormen waar diverse specialismen onder één dak vallen. Zelf wil ik me dan volledig richten op de kleine huisdieren “

Volledig onafhankelijk

De samenwerking staat los van de grote ontwikkeling in de wereld van dierenartsen. Jaap Harkema: “Als je de landelijke trend ziet, vallen twee zaken op. Er zijn een aantal grote investeringsmaatschappijen die her en der, ook hier in deze regio, praktijken opkopen en een keten vormen. Het is uiteraard een verdienmodel, maar naast gezamenlijke inkoopvoordelen zitten er ook aanwijsbaar minder positieve aspecten aan. Hoe onafhankelijk blijf je als arts? Het is bekend dat een paar grote dierfarmaceuten en voedselproducenten een steeds grotere vinger in de pap krijgen. En is dat wenselijk? Natuurlijk hebben we ook hier onze voorkeuren. We werken hier bijvoorbeeld graag met het topmerk Royal Canin, maar dat wordt niet ‘van boven’ opgelegd en voor sommige medische problemen kiezen we voor iets anders. Daarin zijn we volledig onafhankelijk en dat wil ik graag zo houden.

Een andere ontwikkeling is het fenomeen van dierenartsen die spreekuur houden in bijvoorbeeld tuincentra. In de Ranzijn vestigingen onder andere. Ik zal helemaal niets afdingen op de kwaliteit van die artsen, maar ik constateer wel dat ze buiten de winkelopeningstijden ‘niet thuis geven’ en daar heb ik wél problemen mee. Wij staan hier met onze zelfstandige collegae 24 uur per dag, zeven dagen in de week klaar om zorg te verlenen. Ook op zaterdagnacht om drie uur. Hetzelfde geldt voor het doorverwijzen. Als er echt iets moet gebeuren , kun je in zo’n tuincentrum niet terecht. Dan kom je alsnog bij een andere dierenarts over de vloer.”

Bijzondere gevallen

In zijn meer dan dertigjarige praktijkervaring heeft Jaap Harkema veel meegemaakt, waaronder een aantal zeer bijzondere gevallen. “We hebben hier ooit een schaap gehad die op de Zeedijk in de buurt van Harlingen beschoten was met een pijl en boog. Dat maak je vrijwel nooit mee. Ik heb toen die pijl kunnen verwijderen. Het is overigens goed afgelopen met dat dier. Ook hebben we hier een hond gehad die een behoorlijke hap spacecake achter de kiezen had en pups die van alles en nog wat doorgeslikt hadden, waaronder condooms. Een van de leukste voorvallen was een vrouw die anticonceptiepillen voor een kat had verwisseld en ze aan haar zelf had toegediend. Ze kwam lichtelijk gepanikeerd binnen. Gelukkig kon mijn  collega haar geruststellen met de woorden ‘dat ze voorlopig geen jonge katten zou baren’, ha ha ha!”

Daarnaast heb je uiteraard te maken met vreugde en verdriet. Een dier dat geëuthanaseerd moet worden is ingrijpend voor de mensen. Een kitten of pup die lekker voorspoedig opgroeit en vervolgens gevolgd wordt op puppyspreekuur is de andere kant van het spectrum. Natuurlijk behandel ik alles vanuit de professionaliteit, dus neem het niet ‘mee naar huis’, maar dat het sociale aspect veel belangrijker is dan toen ik begon, is duidelijk. Mensen beleven het heel anders.”

Specialist in vogels

Honden en katten vormen het leeuwendeel van de clienten van Jaap Harkema. “Dat zal zo’n negentig procent zijn van de kleine huisdieren. We hebben hier echter ook een naam opgebouwd als specialist in vogels. We werken hierin nauw samen met een collega uit Zelhem, die hier eens per twee weken spreekuur houdt. Ik vind het prachtig, al die fraaie kleuren van papegaaien, zangvogels et cetera. Je zult verbaasd staan hoeveel mensen nog volières hebben en aan tentoonstellingen meedoen. Al met al kun je constateren dat dieren een steeds belangrijker rol spelen in het gezinsleven. Dat geldt voor de gezonde dieren, maar ook voor het afscheid nemen. Niet voor niets is hier in Bolsward een aantal maanden geleden het tweede dierencrematorium in Friesland geopend.”

Bron: GrootBolsward-IJsselmeerkust april 2020 Redacteur: Gerard van Leeuwen Foto: Jelly Mellema